Çocuk cerrahisi ve çocuk cerrahı nedir?
Çocuk cerrahları Çocukların cerrahi ve ürolojik problemlerini çözmek için uzmanlaşmış hekimlerdir. Çünkü cerrahi açıdan çocuklar yetişkinlerden farklıdır.
Cerrahi açıdan çocukların yetişkinlerden farkları nelerdir? Ne önemi var?
Gelişen tıp uygulamaları hekimlerin tıpla ilgili her şeyi bilmesini olanaksız kılmıştır. Bu nedenle yeni yeni uygulama dalları oluşmuştur. Bazıları çocuk cerrahisinin, genel cerrahinin yalnızca küçük boyutlu hastalarda uygulanması olarak düşünebilir ve ayrı bir dal gereksiz gelebilir. Çünkü genel cerrahlar günümüzde mikroskoplar ile mikro cerrahide yapmaktadırlar. Ancak çocuk cerrahisinin ayrı bir cerrahi dal olarak gelişiminin nedeni ÇOCUKLAR İLE YETİŞKİNLER ARASINDAKİ FARKLARDIR. ÇOCUKLARIN HASTALIKLARI DA YETİŞKİNLERİN HARSTALIKLARINDAN FARKLIDIR.
Çocuklar paraziter yaşamdan tek başlarına yaşama geçiş devresindedirler:
Anne karnındaki çocuğun yaşaması tümü ile annesine bağlıdır. Doğum ile birlikte çocuk solunumunu ve atıkların boşaltılmasını kendisi yapar. Ancak belenebilmek ve vücut sıcaklığını koruyabilmek için hala çevresinin desteğine gerek duyar. Felsefi bir yaklaşımla paraziter yaşamın ne zaman bittiği çok tartışılabilir. Kanunlarımız açısından 18 yaşına dek çocuğun bir veliye gereksinimi vardır.
Çocuğun solunumu yetişkinden farklıdır.
Yenidoğanlar solunum için burun yolunu kullanırlar. Nezle olan yetişkinler solunum sıkıntısı yaşamaz iken, benzer durumla yenidoğanlar ciddi solunum sıkıntı yaşarlar.
Yetişkinlerde rutin olarak yardımcı solunum kasları kullanılır iken, göğüs kafesi yumuşak olan çocuklar ana kas olarak diaframı (göğüs boşluğu ile karın boşluğunu birbirinden ayıran kas) kullanırlar ve karın solunumu yaparlar. Karın içindeki küçük basınç artışları çocuklarda solunum sıkıntısına yol açar.
Solunum yollarının çapı dar olduğundan solunum yollarındaki en küçük ödem bile çocukları ciddi solunum sıkıntısına sokar.
Çocukların akciğerleri doğduktan sonra da gelişmeye devam eder ve ancak 7-8 yaşlarında erişkinlerin düzeyne erişir.
Çocukların enfeksiyona direnci düşüktür
Çocukların immün sistemi yetişkinle kadar gelişmiş değildir. Bu eksiklikler sık enfeksiyona neden olur ve olaşabilecek enfeksiyonlara karşı önlemler alınmazsa ameliyat sonrası ciddi enfeksiyonlarla karşılaşılabilir.
Çocukların fizik ve kimyasal travmaya dirençleri yüksektir fizik travma çocuklarda yetişkinlere göre daha az hasar yaratır. İlaçlar, kimyasal ajanlar ve radyasyona daha dirençlidir çocuklar. Çocuklarda verilen ilaç dozları yetişkinlerle karşılaştırıldığında kilogram başına verilen doz daha yüksektir.
Çocukların psikolojik yapısı farklıdır.
Yetişkinler ile uğraşan hekimler standart bir psikolojik yapı ile karşı karşıya iken, çocuğun gelişim dönemleri nedeni ile hekim yaşa göre farklı psikolojik yapıda hasta ile karşı karşıyadır. Gelişim dönemlerinin özelliklerinin bilinmesi ile hastaya yaşına uygun yaklaşım gerçekleştirilebilir.
ÇOCUKLARIN CERRAHİ HASTALIKLARININ SIKLIKLARI ERİŞKİNDEN FARKLIDIR.
Çocuk cerrahisinin ortaya çıkmasının ana nedeni bu farkta gizlidir. Yetişkinlerde en sık cerrahi tedavi gerektiren üç hastalık grubu fonksiyonel hastalıklar, malignensiler ve travmadır. Çocuklarda en sık cerrahi nedeni ise doğumsal anomalilerdir. Yine çocuklarda oluşan kanserler yetişkinlerden farklı türlerde ve travmalarda oluşan hasarlar ve tedavileri farklılık gösterir.
Karşılaşılan cerrahi hastalıkların sıklığındaki farklar ve tedavi yaklaşımını etkileyen diğer faktörler birleşince çocuklar ile özgün olarak uğraşan bir cerrahi dalın eksikliği görülmüş ve yirminci yüzyılın ikinci yarısında çocuk cerrahisi ortaya çıkmıştır.
ÇOCUK CERRAHLARININ TEDAVİ ETTİĞİ HASTALIKLAR NELERDİR
Pediatrik üroloji:
Çocukların ürogenital sistemlerinin cerrahi hastalıklarının tanı ve tedavisi ( up darlık, uv darlık, VUR, PUV, idrar torbası çalışma bozuklukları, işeme bozuklukları, penisteki bozukluklar vs) bunlara yönelik endoskopik girişimler çocuk cerrahları tarafından gerçekleştirilmektedir.
Mide ve barsak hastalıkları
Karın içi organlardan kaynaklanan her türlü hastalığın tanı ve tedavisine yönelik girişimler. ( apendisit, barsak düğümlenmeleri, barsak ya da mideden oluşan kanamalar vs)göğüs duvarı ve akciğerlerden kaynaklanan hastalıklar doğuştan göğüs duvarı deformiteleri ( kunduracı göğsü, güvercingöğsü vs), akciğer hastalıklar ( pulmoner sekestrasyon, amfizem) göğüs travmaları boyun ve göğüs boşluğu içindeki her türlü kist tümör vs tedavisi.
Yenidoğan hastalıkları:
Çocuk cerrahları tarafından yenidoğanların doğumsal problemlerinin (yemek borusu olmayan, doğuştan makat deliği olmayan vs) tanı ve tedavisi yapılmaktadır. Hastalar yenidoğan bakım birimlerinde izlenmektedir. Yenidoğanın bağırsak obstrüksiyonu ile kendini gösteren, konjenital aganglionik megakolon hastalığının tedavisinde, kolostomi açılmadan hastanın karnı açılmaksızın, tek seansta transanal olarak ameliyat edilmektedir.
Karaciğer ve safra yolları hastalıkları:
Çocuk cerrahları tarafından yenidoğanın karaciğer ve safra yollarının doğumsal cerrahi hastalıklarının düzeltici ameliyatları yapılmaktadır.
Laparoendoskopik girişimler:
Çocuk cerrahları tarafından erişkinlerde uygulanan tüm laparoskopik girişimler çocukluk yaş grubu hastalarında uygulanmaktadır. Ayrıca tanısal ve tedavi amaçlı endoskopi yapılmakta, özefagus varislerine endoskopi yardımı ile skleroterapi uygulanmakta, ameliyat olmaksızın endoskopi eşliğinde perkutan gastrostomi açılmaktadır.
GÜNÜ BİRLİK CERRAHİ PROGRAMI
Kasık fıtığı, kordon kisti, hidrosel ve inmemiş testis gibi hastalıkların ameliyatları hastalar hastanede yatırılmaksızın yapılmaktadır. Bu şekilde yapılan ameliyatlara "günü birlik cerrahi" adı verilmektedir. Hastalar polikliniğe geldiğinde tanı konulmakta ve ameliyat randevusu verilmektedir. Hastalar ameliyat gününden bir gün önce polikliniğe tekrar çağrılmakta, ameliyat için gerekli tetkikleri yapılmakta ve anestezi doktorları tarafından değerlendirilmektedirler.
Hastalar yatırılmadan çocuk cerrahi servisine çağırılmakta, ameliyat sonrası aynı şehirde yaşayan hastalar aynı gün taburcu edilmektedirler.
